Κουμ Παζάρ Τυρνάβου

Στα βάθη των αιώνων, στα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας, χάνονται οι απαρχές του Παζαριού Τυρνάβου, ενός από τα παλαιότερα στην Ελλάδα. Το Κουμ Παζάρ δεν είναι απλά μια αφορμή για αγορές, είναι πάνω απ’ όλα μια λαϊκή γιορτή!

«Κουμπαζάρ βρε, σουστό κουμπαζάρ σι λέου» απαντούσαν παλαιότερα οι ηλικιωμένοι Τυρναβίτες όταν τους ρωτούσαν αν υπήρχε πλήθος κόσμου σε γιορτινές εξόδους ή σε θρησκευτικές τελετές και διοργανώσεις. Το Κούμ Παζάρ Τυρνάβου ξεκινούσε πάντοτε μετά το Πάσχα των Ελληνορθόδοξων, την Άνοιξη και μάλιστα πριν φύγουν οι Βλάχικοι πληθυσμοί της Θεσσαλίας για τα Βλαχοχώρια της Πίνδου, με σκοπό να «φορτώσουν» προμήθειες . Ο χώρος της εμποροπανήγυρης ήταν η κοίτη του ποταμού Ξηριά (Τιταρήσιου), ο οποίος αυτή την εποχή του χρόνου έχει από λίγο έως καθόλου νερό. Επειδή οι όχθες είναι αμμώδεις, ονομάστηκε Κουμ – Παζάρ («Κούμ» στα τουρκικά σημαίνει «άμμος»).

Η ιστορία του παζαριού

Τα νεότερα χρόνια, γύρω στον 19ο αιώνα και μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας στα 1881, το Κουμ –Παζάρ του Τυρνάβου θεσμοθετήθηκε με Βασιλικό Διάταγμα επισήμως για διάρκεια 8 ημερών, ενώ με νεότερο νόμο η διάρκειά του περιορίστηκε στις 7 ημέρες, με ημερομηνία έναρξης την 5η Μαΐου κάθε έτους - η ημερομηνία μεταφέρεται μόνο όταν συμπίπτει με την εορταστική περίοδο του Πάσχα.

Τα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αλλά και του πρώιμου Ελληνικού Κράτους, η φημισμένη Εμποροπανήγυρη του Τυρνάβου δεχόταν εμπόρους αλλά και ιδιώτες, οι οποίοι πωλούσαν τα δικά τους υπάρχοντα (π.χ. εργόχειρα) ενώ οι αγοραστές εφοδιάζονταν πράγματα για την καθημερινότητά τους, ακόμη και ολόκληρες προίκες για τις υποψήφιες για γάμο θυγατέρες τους.

Μέχρι πρόσφατα το Κουμ Παζάρ συνδυαζόταν με «Γομαροπάζαρο» (ζωοπανήγυρη) που διοργανωνόταν δύο μέρες πριν την επίσημη έναρξη κάτω από τις καμάρες στο γεφύρι του Ξηριά.

Το παζάρι σήμερα

Στη σύγχρονη εποχή το παζάρι διοργανώνεται στην τοποθεσία «Τούμπα», ακριβώς δίπλα στον ποταμό Ξηριά. Την ευθύνη της διοργάνωσης έχει ο Δήμος Τυρνάβου, ο οποίος αναλαμβάνει να στήσει πρόχειρους σκεπαστούς πάγκους για να «στεγάσει» του πωλητές για τις μέρες που διαρκεί το παζάρι.

Ο επισκέπτης μπορεί να βρει στους πάγκους είδη ρουχισμού και υπόδησης, είδη σπιτιού, παιχνίδια και τοπικά προϊόντα. Παράλληλα θα βρει στον ίδιο χώρο ψητοπωλεία αλλά και «μαγαζιά» με παραδοσιακό «σαπουνέ» χαλβά και λουκουμάδες. Για τους μικρούς επισκέπτες, και όχι μόνο, λειτουργεί και Λούνα Παρκ.

Τη «μουσική επένδυση» του παζαριού αναλαμβάνουν παραδοσιακές ορχήστρες, μετατρέποντας την υπαίθρια αγορά σε τόπο συνάντησης, διασκέδασης και πολιτισμού.