Η “Πάντα των Τεμπών” στον Πυργετό

Στον Πυργετό Λάρισας, στο γήπεδο του χωριού, ένα γκράφιτι ξεχωρίζει όχι μόνο για το καλλιτεχνικό του αποτύπωμα, αλλά και για το βαθύ του μήνυμα. Πρόκειται για την «Πάντα των Τεμπών», ένα μεγάλο εικαστικό έργο που δημιουργήθηκε το καλοκαίρι του 2025 στο πλαίσιο του 2ου Φεστιβάλ Κάτω Ολύμπου και είναι αφιερωμένο στις 57 ψυχές που χάθηκαν στο σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών.

Η “Πάντα των Τεμπών” στον Πυργετό

Το έργο αντλεί έμπνευση από την ελληνική λαϊκή παράδοση των παντών — των κεντημένων υφασμάτων που στόλιζαν παλαιότερα τα σπίτια, απεικονίζοντας σκηνές της καθημερινότητας, της φύσης, αλλά και μύθους ή συμβολισμούς. 

Με σεβασμό σε αυτή την παράδοση, οι δημιουργοί της τοιχογραφίας (η ομάδα ΕΤΚ – Εκδόσεις του Κάμπου- Project ΙππόΚαμπος) «μεταφράζουν» τη λαϊκή τέχνη στη γλώσσα του δρόμου: αντί για κλωστές, χρησιμοποιούν σπρέι· αντί για ύφασμα, έναν τοίχο· ενώ αντί για καθημερινές σκηνές, αφηγούνται μια από τις πιο οδυνηρές στιγμές της σύγχρονης Ελλάδας.

Η «Πάντα των Τεμπών» δεν είναι απλώς ένα ακόμη αξιοθέατο της περιοχής. Είναι ένα σημείο που συνδέει την τέχνη με τη μνήμη, το σήμερα με την παράδοση, και τις τοπικές κοινότητες με μια πανελλήνια τραγωδία. Για τον επισκέπτη, αποτελεί μια συγκινητική εμπειρία, ένα έργο που μιλά χωρίς λόγια – όπως ακριβώς μιλούσαν και οι παλιές πάντες στα σπίτια των γιαγιάδων μας.

Το έργο και η αφήγησή του

Η τοιχογραφία είναι χωρισμένη σε τρία μέρη, που λειτουργούν σαν κεφάλαια μιας υφαντής ιστορίας: Το Ταξίδι, Η Σύγκρουση, Το Πένθος.

Image
Πάντα Τεμπών

Αριστερό μέρος – Το Ταξίδι
Ο γαλάζιος ουρανός και ένα λευκό περιστέρι ανοίγουν την αφήγηση. Το τρένο IC62 εμφανίζεται γεμάτο επιβάτες, σε μια φωτεινή, θεσσαλική εξοχή. Ανάμεσά τους και ένα στιγμιότυπο που σημάδεψε τις μαρτυρίες: το sms «ΜΑΜΑ ΘΑ ΑΡΓΗΣΩ», μήνυμα που στάλθηκε λίγα δευτερόλεπτα πριν από τη σύγκρουση.

Image
Πάντα Τεμπών

Κεντρικό μέρος – Η Σύγκρουση
Εδώ η εικόνα μετατρέπεται σε μύθο. Οι δύο μηχανές σχηματίζουν κεφάλια δράκων, σαν ήρωες από προφορικές παραδόσεις, ενώ οι φλόγες δημιουργούν συμμετρικά μοτίβα που θυμίζουν εικόνισμα. Στον καπνό εμφανίζονται ανέκφραστα πρόσωπα, οι ψυχές των θυμάτων. Το ρολόι-μνήμα δείχνει την ώρα της τραγωδίας και γράφει «57 ΨΥΧΕΣ», ενώ από κάτω κυλά ο Πηνειός.

Image
Πάντα Τεμπών

Δεξί μέρος – Το Πένθος
Ο ουρανός σκοτεινιάζει. Ένα μαύρο πουλί πετά ανάμεσα στα άστρα, με φόντο τον Όλυμπο και τον Κίσσαβο. Μαυροφορεμένες γυναίκες κι ένας άντρας με μαύρο περιβραχιόνιο κρατούν εικόνες των θυμάτων, ενώ ένα κορίτσι ανάβει ένα κερί. Όλοι τους είναι δακρυσμένοι. Δίπλα της, ένα λουλούδι ρίχνει ένα πέταλο – κι αυτό μαύρο, σαν δάκρυ. Όλο το σύμπαν μοιάζει να θρηνεί.
Γύρω από όλη τη σκηνή, λουλουδένιες μπορντούρες και γεωμετρικά μοτίβα πλαισιώνουν την τοιχογραφία, θυμίζοντας τις πραγματικές κεντητές πάντες των ελληνικών σπιτιών.

Image
Πάντα Τεμπών

Ένα μνημείο λαϊκής τέχνης και μνήμης
Η «Πάντα των Τεμπών» λειτουργεί σήμερα ως ένα φορτισμένο μνημείο, ορατό σε κάθε περαστικό. Επισκέπτες από την περιοχή αλλά και από μακριά σταματούν για να το φωτογραφίσουν, να σταθούν για λίγο και να συλλογιστούν. Το έργο δεν είναι απλώς ένα γκράφιτι· είναι ένας λαϊκός τρόπος μνήμης, μια σύγχρονη υφάντρα που αποτυπώνει τον συλλογικό πόνο και μετατρέπει τον τοίχο σε ζωντανή αφήγηση.
Όπως αναγράφεται και στην αφιέρωση:
«Η Πάντα των Τεμπών. Ύφασμα και τοίχος, λαϊκή τέχνη της μνήμης, που παίρνει μορφή για να μείνει ζωντανή και να μιλά».

Οι συντελεστές

Ιδέα / Σύνθεση: Melandros – Εκδόσεις του Κάμπου
Σχέδιο: Apo Ken (@apoken)
Επιστημονική καθοδήγηση: Φανή Καλοκαιρινού (@fanikalokairinou)
Εκτέλεση: Ρεζώ

Σχετικά Tags

Εξερευνήστε τη γύρω περιοχή

Κοντινοί προορισμοί

Ανακαλύψτε την ευρύτερη περιοχή