ΖΑΓΟΡΑ - Πίσω από το Βουνό

Είναι το μεγαλύτερο χωριό του Πηλίου, με 2000 μόνιμους κατοίκους. Είναι επίσης ένα από τα πλουσιότερα και πλέον ιστορικά. Από μακριά οι τέσσερις γειτονιές της -Αγία Παρασκευή (ή «Περαχώρα»), Αγία Κυριακή, Άγιος Γεώργιος και Σωτήρα- χωρίζονται διακριτά μεταξύ τους, θυμίζοντας τέσσερα διαφορετικά χωριά που απλά… έτυχε να βρίσκονται πολύ κοντά.

Ο αρχικός πυρήνας του χωριού πρέπει να σχηματίστηκε γύρω στον 12^ο αιώνα, κοντά στη μονή Μεταμόρφωσης του Σωτήρα, που δεν υπάρχει πια, κάπου στη σημερινή συνοικία Σωτήρα. Για πολλά χρόνια είχε διπλή ονομασία, «Σωτήρα-Ζαγορά», όμως γρήγορα έμεινε μόνο το δεύτερο συνθετικό, πού προέρχεται από σλαβική λέξη που σημαίνει «τόπο πίσω από το βουνό»

Το κεφαλοχώρι, αποτελούσε ανέκαθεν πόλο έλξης για κυνηγημένους Έλληνες από περιοχές όπου ο τουρκικός ζυγός ήταν πιο δυσβάσταχτος, ειδικά από τον 17^ο - 18^ο αιώνα και μετά, όταν η Ζαγορά γνώρισε οικονομική άνθηση, λόγω παραγωγής και εμπορίας μεταξιού και σκουτιών (μάλλινα υφάσματα). Οι περισσότεροι από αυτούς προέρχονταν από την Ήπειρο και τη Μακεδονία και έφεραν μαζί τους αυτή την ιδιαίτερη βορειοελλαδίτικη αρχιτεκτονική, που σήμερα χαρακτηρίζει τα περισσότερα χωριά του Πηλίου.

Image

Τα ζαγοριανά καράβια και οι Αιγυπτιώτες

Για να ξεπεράσουν τα εμπόδια που τους έβαζε το βουνό όσον αφορά την διακίνηση των εμπορευμάτων, έστρεψαν το βλέμμα προς τη θάλασσα, ναυπήγησαν τα πολυτραγουδισμένα ζαγοριανά καράβια και μέσω Χορευτού επέκτειναν τον κύκλο εργασιών τους στην Κεντρική και Ανατολική Μεσόγειο, ενώ εκεί που πραγματικά μεγαλούργησαν ήταν τον 19^ο αιώνα στην Αίγυπτο. Όσοι πρόκοψαν στο εξωτερικό δεν ξέχασαν το χωριό τους και το ευεργέτησαν με διάφορα κληροδοτήματα.

Image

Άλλοι έχτισαν πανέμορφες εκκλησιές, άλλοι περήφανα αρχοντικά, άλλος ένα καλντερίμι κι άλλος ένα δρόμο, και πολλοί μαζί συνέδραμαν για να στηθούν τα δύο «καμάρια» του χωριού. Το Ελληνομουσείο (αρχές 18^ου αιώνα), το πρώτο σημαντικό σχολείο σε ολόκληρο το Πήλιο, όπου φοίτησε μεταξύ άλλων ο Ρήγας Φεραίος. Το 1762 ιδρύθηκε η περίφημη Βιβλιοθήκη της Ζαγοράς, κυρίως χάρη στην προσπάθεια και τη συνεισφορά του Ζαγοριανού Οικουμενικού Πατριάρχη Καλλίνικου του Γ’ και του έμπορου Ιωάννη Πρίγκου, που είχε ξενιτευτεί από 16 ετών, αλλά διέπρεψε επιχειρηματικά στο Άμστερνταμ, αφού προηγουμένως είχε κάνει τη διαδρομή Αλεξάνδρεια-Βενετία-Σμύρνη.

Image

Μήλα από χρυσάφι

Από τις αρχές του 20^ου αιώνα στράφηκαν στη γεωργία και ειδικά στον κόκκινο «χρυσό» τους τα περίφημα μήλα της Ζαγοράς. Προχώρησαν μάλιστα στην ίδρυση Αγροτικού Συνεταιρισμού ήδη από το 1916 για να προωθήσουν καλύτερα τα πεντανόστιμα φιρίκια (τα οποία στην πορεία παραμελήθηκαν) και τα starking delicious – σήμερα γνωστά ως «Ζαγορίν».

Το γεγονός ότι η Ζαγορά δεν συναρτά την οικονομική της ευημερία με τον τουρισμό, ίσως εξηγεί το ότι δεν συγκαταλέγεται στους κορυφαίους προορισμούς του Πηλίου, αν και διαθέτει πολύ αξιόλογη υποδομή. Τα τελευταία χρόνια, πάντως, και με τη συνδρομή της πανέμορφης παραλίας του Χορευτού (η μεγαλύτερη του Πηλίου), μπαίνει όλο και πιο δυναμικά στον τουριστικό χάρτη!