Η Θεόπετρα ξαναγράφει την προϊστορία της Ευρώπης

Ένας αρχαιολογικός φάρος στη σκιά των Μετεώρων

Το σπήλαιο της Θεόπετρας, λίγα χιλιόμετρα έξω από την Καλαμπάκα, μπορεί να μη διαθέτει τις πολύχρωμες σπηλαιογραφίες της Lascaux ή της Chauvet στη Γαλλία, όμως κατέχει έναν μοναδικό τίτλο: είναι το μόνο γνωστό σπήλαιο στην Ευρώπη με αδιάλειπτη ανθρώπινη παρουσία από τη Μέση Παλαιολιθική έως και τη Νεολιθική περίοδο, δηλαδή για τουλάχιστον 130.000 χρόνια. Μετά από πολυετές έργο αποκατάστασης που χρηματοδοτήθηκε μέσω του ΕΣΠΑ Θεσσαλίας 2014–2020, το σπήλαιο άνοιξε εκ νέου τις πύλες του στο κοινό, υπό αυστηρούς όρους προστασίας και ασφάλειας.

Μοναδικότητα σε παγκόσμιο επίπεδο

Η σημασία του σπηλαίου δεν περιορίζεται μόνο στη διάρκεια κατοίκησης. Όπως εξηγεί η Δρ. Νίνα Κυπαρίσση-Αποστολίκα, επίτιμη διευθύντρια της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας και υπεύθυνη των ανασκαφών, η Θεόπετρα ανέτρεψε την μέχρι πρότινος κυρίαρχη άποψη ότι η προϊστορία στη Θεσσαλία ξεκινούσε από τη Νεολιθική εποχή. Εδώ, για πρώτη φορά, αποδείχθηκε η παρουσία ανθρώπου ήδη από τη Μέση Παλαιολιθική, αναδεικνύοντας την περιοχή σε σημείο-κλειδί για την κατανόηση της μετάβασης από το Πλειστόκαινο στο Ολόκαινο.

Μέσα σε μόλις 500 τετραγωνικά μέτρα, οι αρχαιολόγοι αποκάλυψαν στρώματα επιχώσεων συνολικού ύψους έως 6 μέτρων, που μαρτυρούν τις κλιματικές εναλλαγές και τις αλλαγές στον τρόπο ζωής των προϊστορικών κοινοτήτων. Το σπήλαιο, άλλοτε καταφύγιο, άλλοτε κατοικία, άλλοτε χώρος αποθήκευσης ή ακόμη και σταυλισμού ζώων, αποτέλεσε κυριολεκτικά ένα "βιογραφικό αρχείο" της ανθρώπινης παρουσίας.

Αρχαιολογία και γεωλογία σε διάλογο

Η ανασκαφή στη Θεόπετρα υπήρξε πρόκληση όχι μόνο λόγω της αρχαιολογικής αξίας, αλλά και εξαιτίας της γεωλογικής πολυπλοκότητας του χώρου. Το σπήλαιο υπέστη επανειλημμένες εισβολές νερού, κατολισθήσεις και ανακατατάξεις στρωμάτων, που μπέρδευαν την ερμηνεία. Με τη συμβολή γεωλόγων και μικρομορφολογικών αναλύσεων, οι ερευνητές κατάφεραν να αποκρυπτογραφήσουν τις αλλαγές κλίματος και τις περιόδους χρήσης, όπως το ψυχρό επεισόδιο Younger Dryas πριν από 12.000 χρόνια, που τεκμηριώνεται εδώ για πρώτη φορά στην ανατολική Μεσόγειο.

Μια δεύτερη ευκαιρία προβολής

Η αποκατάσταση και επανένταξη του σπηλαίου στο τουριστικό και πολιτιστικό τοπίο της Θεσσαλίας, με την υποστήριξη της Περιφέρειας, αποτελεί μια χρυσή ευκαιρία για διεθνή ανάδειξη. Η εγγύτητά του με τα Μετέωρα, η μοναδική επιστημονική του αξία, αλλά και η νέα μουσειακή υποδομή, το καθιστούν προορισμό για αρχαιολόγους, περιηγητές, επισκέπτες με περιβαλλοντικό ή εκπαιδευτικό ενδιαφέρον.

Η Θεόπετρα είναιι το πιο πλήρες ημερολόγιο της προϊστορίας που διαθέτουμε στον ελλαδικό χώρο – και ένα από τα σημαντικότερα σπήλαια της Ευρώπης. Με το άνοιγμά της, ξαναπιάνουμε το νήμα της ανθρώπινης παρουσίας σε αυτή τη γη, από τα βάθη των αιώνων έως σήμερα.

Το σπήλαιο Θεόπετρας και το Κέντρο Τεκμηρίωσης και Εκπαίδευσης Σπηλαίου Θεόπετρας, λειτουργούν καθημερινά, εκτός Τρίτης από 08:30-15:30. 
Τιμή εισιτηρίου: 5€

Τ/ +302432072196