Κρανιά Ασπροποτάμου

Περιτριγυρισμένη από τις κορυφές Τριγγία (2204 μ.), Μπούτζα (2144 μ.) και Κάλτσα (2058 μ.), η Κρανιά («La Kornu» - «Λα Κόρνου», στα βλάχικα), εντυπωσιάζει με τη φυσική της ομορφιά και την καταπληκτική τοποθεσία της. Ο Κρανιώτικος, παραπόταμος του Άσπροπόταμου, την χωρίζει στα δύο, αν και οι συνοικίες της είναι τρεις: Μεσοχώρι, Γκοργκάτσι και Γκουντροσέικο. Στην Κρανιά «ανήκουν» και οι οικισμοί Δολιανά, Κονάκια και Κουκουφλί.

Πυκνά δάση ελάτης, πεύκης και οξιάς, πλαγιές με πηγές, μικρά γεφύρια, καθώς και πανύψηλες κορυφές, συνθέτουν έναν παράδεισο για φυσιολάτρες και ορειβάτες. Οι γύρω πλαγιές αποτελούν βιότοπο σπάνιων ειδών — από αγριόγιδα μέχρι καφέ αρκούδες – θυμίζοντας ότι η Πίνδος παραμένει ένας παράδεισος της άγριας ζωής.

Τον χειμώνα το χωριό σχεδόν ερημώνει, όμως το καλοκαίρι ο πληθυσμός του ξεπερνάει τις 3.000! Ούτε οι καταστροφές που προκάλεσε ο “Daniel”, μπόρεσαν να αποθαρρύνουν τους Κρανιώτες από το να επιστρέφουν με κάθε ευκαιρία στον τόπο τους. Και βέβαια, δεν χάνουν ευκαιρία για γλέντι στα μεγάλα πανηγύρια της Αγίας Παρασκευής (26 Ιουλίου) και του Δεκαπενταύγουστου, με τα κλαρίνα να παίρνουν φωτιά! 

Ιστορική αναδρομή

Η ονομασία της Κρανιάς προέρχεται από το ομώνυμο δέντρο που φύεται άφθονο στην περιοχή. Η πρώτη αναφορά του χωριού εντοπίζεται στα αρχεία της Μονής Μεταμορφώσεως των Μετεώρων το 1520, γεγονός που μαρτυρά ότι το χωριό ιδρύθηκε κατά πάσα πιθανότητα στα τέλη του 15ου αιώνα.

Στα τέλη του 19^ου  αιώνα και στις αρχές του 20^ου αποτέλεσε διοικητικό και εμπορικό κέντρο του Ασπροποτάμου, με πληθυσμό που ξεπερνούσε τους 4.000 κατοίκους, καθιστώντας την τον δεύτερο μεγαλύτερο οικισμό του νομού Τρικάλων εκείνη την εποχή. Διέθετε περίπου 650 σπίτια, διοικητήριο, αστυνομία, δικαστήριο και σχολείο. Ήταν γνωστή για την παραγωγή μάλλινων υφασμάτων — τα περίφημα «κρανιώτικα σκουτιά» —την ανεπτυγμένη κτηνοτροφία της και τις πολλές «κεσαριές» (τυροκομεία).

Image

Είναι αξιοσημείωτο ότι οι Κρανιώτες αποτέλεσαν έναν από του βασικότερους πυρήνες της πρώιμης αστικής τάξης στην πόλη των Τρικάλων. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε ιστορικές φωτογραφίες των αρχών του προηγούμενου αιώνα από ανταμώματα και γλέντια («ζιαφέτια») στο χωριό, οι ντόπιοι απαθανατίζονται με μοντέρνο, «ευρωπαϊκό» ντύσιμο.

Δυστυχώς τον Οκτώβριο του 1943, η Κρανιά ήταν ένα από τα πολλά χωριά της Πίνδου που πλήρωσαν βαρύτατο τίμημα κατά τη διάρκεια της εκκαθαριστικής επιχείρησης των Γερμανών κατακτητών «Πάνθηρας». Το χωριό καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς και ξανακτίστηκε από την αρχή μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. 

Image

Αξιοθέατα

Το σημαντικότερο αξιοθέατο της Κρανιάς (πιθανότατα και ολόκληρης της περιοχής Ασπροποτάμου) βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα έξω από το χωριό. Είναι ο ναός του Τιμίου Σταυρού, ότι σώζεται από την πάλαι ποτέ Μονή Δολιανών, ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα, διάσημο για τους 13 τρούλους του.

Μέσα στο χωριό ξεχωρίζει ο ναός της Αγίας Παρασκευής (1865) και το πανέμορφο μονότοξο πέτρινο γεφύρι Κατούνα. Ένα ακόμα όμορφο πέτρινο γεφύρι, βρίσκεται περίπου 1 χλμ ανατολικά του χωριού, το γεφύρι του Γκέκα, το οποίο όμως μετά και τον «Daniel», κινδυνεύει να καταρρεύσει και χρήζει άμεσης συντήρησης!

Image

Αξίζει, επίσης, να επισκεφθείτε τον αναστηλωμένο παλιό νερόμυλο που έχει μετατραπεί σε Εστία Παράδοσης και Πολιτισμού. Είναι αφιερωμένος σε δύο σημαντικούς Κρανιώτες: τον λόγιο Γεώργιο Ζούκη και τον δεξιοτέχνη του κλαρίνου Νίκο Καρακώστα. Στον χώρο του παλιού Δημοτικού Σχολείου λειτουργεί Λαογραφικό Μουσείο, το οποίο είναι επισκέψιμο κατόπιν συνεννοήσης (τηλ.: +30 6984311241)

Στην Κρανιά θα βρείτε και δύο από τις καλύτερες ταβέρνες του Ασπροπόταμου, το «Λα Κόρνο» και το «Γκοργκάτσι, το Μπαλκόνι της Κρανιάς». 

Η Κρανιά δεν είναι απλώς ένας όμορφος προορισμός· είναι ένας τόπος με μνήμη, αντοχή και ψυχή. Είτε αναζητάτε ηρεμία στη φύση, είτε θέλετε να γνωρίσετε έναν τόπο με αυθεντικό χαρακτήρα και πλούσια ιστορία, θα σας ανταμείψει με τοπία, ανθρώπους και γεύσεις που μένουν αξέχαστα.