Η Ανατολή Κισσάβου και η Μονή Τιμίου Προδρόμου

Το κυριότερο χαρακτηριστικό της Ανατολής είναι η απεριόριστη θέα που προσφέρει στον επισκέπτη. Το βλέμμα μπορεί να περιπλανηθεί ανενόχλητο από τον μεγάλο κάμπο μέχρι το Αιγαίο, με ενδιάμεσες «στάσεις» στο Μαυροβούνι και το Πήλιο. 

Το χωριό περιβάλλεται από δάση οξιάς, δρυός, και ελάτης, από ρεματιές με αιωνόβια πλατάνια και από καταπράσινους οπωρώνες με καστανιές, καρυδιές, μηλιές και αμπέλια. Αποτελεί ιδανικό προορισμό για φυσιολάτρες και πεζοπόρους και προσφέρει σχετικά εύκολη πρόσβαση στην κορυφή του Κισσάβου. Λίγο έξω από το χωριό, ένας αρκετά δύσβατος χωματόδρομος οδηγεί σε παλιές, εγκαταλελειμμένες εγκαταστάσεις του ΟΤΕ, λίγες εκατοντάδες μέτρα (λίγα λεπτά περπάτημα) από την κορυφή Προφήτης Ηλίας στα 1978 μέτρα.

Η παλιά ονομασία του χωριού, Σελίτσανη, έχει σλαβική προέλευση (selice = «μικρό χωριό») και παραπέμπει στη βυζαντινή περίοδο. Το χωριό γνώρισε περιόδους ακμής και εγκατάλειψης: ερημώθηκε τον 13ο αιώνα, επανακατοικήθηκε τον 15ο από κατοίκους του Βαθυρέματος (κοντά στο σημερινό Γερακάρι) που καταστράφηκε από τους Τούρκους, και τελικά μετονομάστηκε σε Ανατολή το 1927, λόγω της θέσης και της υπέροχης ανατολής του ήλιου που αντικρίζει καθημερινά. Κατά το παρελθόν φημιζόταν για την παραγωγή κρασιού, την υφαντική και την αργυροχρυσοχοΐα, ενώ σήμερα οι κάτοικοί του ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και την κτηνοτροφία.

Αξιοθέατα και έθιμα

Στην πλατεία του χωριού ξεχωρίζει ο ναός του Αγίου Γεωργίου, που φιλοξενεί και το Εκκλησιαστικό Μουσείο, στη συλλογή του οποίου περιλαμβάνονται βενετσιάνικα Ευαγγέλια του 1600, εικόνες και τρίπτυχα εικόνων του 17ου αιώνα, ξυλόγλυπτα τέμπλα, ιερά σκεύη, καθώς και σπάνιας ιστορικής αξίας ιερά χειρόγραφα (Πληροφορίες: Πολιτιστικός Σύλλογος Ανατολιτών, τηλ. 2410551597). Πίσω από τον ναό βρίσκεται το παλιό Δημοτικό Σχολείο που στεγάζει το Πολιτιστικό Κέντρο της Ανατολής και τη μόνιμη έκθεση παλιών φωτογραφιών. Πολύ κοντά στην πλατεία θα δείτε ένα καλοδιατηρημένο πέτρινο τοξωτό γεφύρι. 

Το χωριό «ζωηρεύει» κατά τους καλοκαιρινούς μήνες με τα πανηγύρια να διαδέχονται το ένα το άλλο: Προφήτη Ηλία (20/7), Αγίας Παρασκευής (26/7), Αγίου Παντελεήμονα (27/7), και Αποτομής της Τίμιας Κεφαλής του Προδρόμου (29/8). Βέβαια το αποκορύφωμα έρχεται με το μεγάλο πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου. Σημαντική θέση στο καλεντάρι των Ανατολιτών έχει το καλοκαιρινό έθιμο των «Αλωνιών», κατά το οποίο οι κάτοικοι αλωνίζουν με παραδοσιακό τρόπο σε πέτρινο αλώνι στον Αγιο Παντελεήμονα.

Image

Η Μονή Τιμίου Προδρόμου

Μόλις 4 χιλιόμετρα δυτικά του χωριού, σε ένα φυσικό «μπαλκόνι» του Κισσάβου στα 1.000 μ., βρίσκεται η Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου. Ιδρύθηκε το 1550 από τον Άγιο Δαμιανό τον Μυριχοβίτη (το ασκηταριό του οποίου σώζεται σε μικρή απόσταση στη θέση «Δογαντζή») , αξιοποιώντας παλαιότερα κτίσματα του «Όρους των Κελλίων», ενός μοναστικού κέντρου που άνθισε από τον 9^ο  μέχρι τον 13^ο αιώνα.

Η Μονή υπέστη καταστροφές (ιδίως το 1897 από τους Τούρκους) και εγκαταλείφθηκε με το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 έγινε προσπάθεια ανασύστασης της, η οποία όμως δεν ευοδώθηκε. Από τις αρχές του 21ου αιώνα έως σήμερα λειτουργεί ως γυναικείο μοναστήρι. Ο ναός, αφιερωμένος στον Τίμιο Πρόδρομο, είναι λιτή βασιλική με ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες, ενώ γύρω του αναπτύσσονται τα κελιά, τα εργαστήρια και οι χώροι φιλοξενίας.

Η  πολυεθνική αδελφότητα που μονάζει εδώ, δίνει έμφαση στην οικολογική καλλιέργεια και κτηνοτροφία, αποφεύγοντας τα χημικά λιπάσματα και τους ψεκασμούς. Στον εκθεσιακό χώρο της Μονής ο επισκέπτης βρίσκει προϊόντα όπως τυροκομικά, μαρμελάδες, ελιές και αρωματικά βότανα του βουνού. Στο μοναστήρι διοργανώνεται κάθε Σεπτέμβρη η Πανθεσσαλική Γιορτή Ανταλλαγής Σπόρων.

* Η Ανατολή ανήκει στον Δήμο Αγιάς και απέχει 42 χλμ. από την πόλη της Λάρισας.