Βερλίγκα, ένα αλπικός παράδεισος στον Ασπροπόταμο

Στο δυτικό άκρο της Θεσσαλίας, πάνω από το δυτικότερο χωριό της, το Χαλίκι, βρίσκεται ένα από τα πιο εντυπωσιακά τοπία ολόκληρης της Ελλάδας, το οροπέδιο της Βερλίγκας, με την εποχική δρακόλιμνη και τους «καλλιγραφικούς» μαιάνδρους των πηγών του Αχελώου. Εδώ, στα 2050 μέτρα υψόμετρο, στην καρδιά της Πίνδου, η μαγευτική φύση του Ασπροπόταμου φτάνει στο απόγειο της ομορφιάς της! Το τοπίο αλλάζει δραματικά ανάλογα με την εποχή του χρόνου, πάντα όμως προκαλεί έντονα συναισθήματα και ένα δυσεξήγητο «μείγμα» γαλήνης και δέους. Ακόμα και μέσα σε μία μόνο μέρα, τα τερτίπια του άστατου καιρού, μπορούν να αλλάξουν της όψη της.

Το οροπέδιο της Βερλίγκας εκτείνεται σε μια άγρια αλλά γοητευτική τοποθεσία, περιτριγυρισμένο από γυμνές κορυφές και χαμηλή αλπική βλάστηση. Στα βόρεια του οροπεδίου υψώνεται η ψηλότερη κορυφή του Λάκμου, Τσουκαρέλα (2.295 μ.) και στα νότια ξεκινούν οι βραχώδεις γκρεμοί της κορυφής Μέγας Τράπος (2.240 μ.). Τους ανοιξιάτικους μήνες, όταν λιώνουν τα χιόνια του Μέγα Τράπου, η λίμνη γεμίζει νερό και μεταμορφώνει το τοπίο σε έναν επίγειο παράδεισο για τους φυσιολάτρες και τους πεζοπόρους. Στη συνέχεια τα νερά οδηγούνται μέσα από ένα μαιανδρικό δίκτυο ρυακιών (φιδόμορφες νεροσυρμές) στην έξοδο από το οροπέδιο προς τα ανατολικά, όπου σχηματίζουν ένα καταρράκτη και «συμπράττοντας» λίγο παρακάτω με τις πηγές της Ρόνας οδηγούν στην δημιουργία του Ασπροπόταμου και στη συνέχεια του Αχελώου.

Μύθοι της Βερλίγκας

Βερλίγκα στα βλάχικα σημαίνει «στριφογύρισμα», «στροβιλισμός», «δίνη» (με το ενισχυτικό «ντιπ» μπροστά, χαρακτηρίζει και τον μεθυσμένο, αυτόν που κάνει «οχτάρια»). Είναι γνωστή επίσης με τις ονομασίες Ντιβερλίγγα και Βουρλίγκα, ενώ μια άλλη ετυμολογική εκδοχή είναι ότι προέρχεται από τη βλάχικη λέξη «βρίγγα» που σημαίνει «κύκλος».

Σύμφωνα με τον μύθο στο σημείο που βρίσκεται η δρακόλιμνη, εμφανίστηκε από τα έγκατα του βουνού ένας δράκος. Με τη μορφή φιδιού, πετάχτηκε μέσα από τον βράχο και έρποντας, βυθίστηκε πάλι στην γη, στο μέρος όπου φεύγουν τα νερά. Από το σημείο που βγήκε ο δράκος ξεπήδησε νερό, το οποίο ακολουθεί την οφιοειδή πορεία του πάνω στα λιβάδια. Το σημείο που βρίσκεται η εποχική δρακόλιμνη ονομάζεται σήμερα Φαρμακόλακκα, μια ονομασία που πήρε από τους κτηνοτρόφους, καθώς, όπως λένε, όταν τα ζώα έβοσκαν εκεί, πέθαιναν. Σύμφωνα με τους ίδιους, είναι τουλάχιστον δέκα οι πηγές από τις οποίες αναβλύζει νερό στο οροπέδιο. 

Image

Ένας οικολογικός παράδεισος*

Παρά το άγριο, γυμνό και φαινομενικά αφιλόξενο τοπίο, η Βερλίγκα είναι ένα σημαντικότατο καταφύγιο άγριας ζωής. Από τα τέλη της άνοιξης μέχρι τα μέσα του καλοκαιριού κατακλύζεται με λουλούδια. Το έντονο κίτρινο χρώμα από τις νεραγκούλες αναμιγνύεται με το κυανό χρώμα των κρόκων του είδους Crocus veluchensis που ξεπηδάνε με το λιώσιμο των πάγων. Τα είδη φυτών που απαντώνται εδώ ανέρχονται σε πολλές δεκάδες, πολλά από τα οποία είναι σπάνια.

Η ορνιθοπανίδα στα αλπικά είναι εξίσου πλούσια, ιδιαίτερα όσον αφορά τα αρπακτικά. Στην περιοχή ζούνε ακόμα λίγα όρνια, αλλά και χρυσαετοί, σταυραετοί, φιδαετοί, γερακίνες και πετρίτες. Μεγάλα κοπάδια από κιτρινοκαλιακούδες «περιπολούν» την περιοχή, ενώ η ορνιθοπανίδα συμπληρώνεται με πολλά σπάνια μικροπούλια που επισκέπτονται τα αλπικά όταν λιώνουν οι πάγοι.

Η ερπετοπανίδα περιλαμβάνει ένα από τα σπανιότερα φίδια της Ελλάδας, την οχιά των λιβαδιών (Vipera ursinii) που προτιμάει να ζει στις γυμνές πέτρες, πάνω από τα 1.800 μέτρα. Άλλα είδη είναι ο αλπικός τρίτωνας, η σαλαμάνδρα, η κιτρινομπομπίνα, ο γραικοβάτραχος, ο φρύνος, η πρασινόσαυρα και η κοινή οχιά. 

Περιστασιακή στην περιοχή είναι η παρουσία της αρκούδας, του λύκου και του ζαρκαδιού, ενώ άλλα είδη είναι πιο κοινά, όπως αγριόγατες, νυφίτσες, κουνάβια, αλεπούδες και λαγοί. Είναι σημαντικό ότι κοντά στις ψηλές κορφές και στους κάθετους γκρεμούς υπάρχουν ακόμα λίγα αγριόγιδα.

Λόγω της μεγάλης οικολογικής σημασίας της περιοχής απαγορεύεται αυστηρά η διέλευση μηχανοκίνητων οχημάτων και η κατασκήνωση!

Image

Πως θα φτάσετε

Από το Χαλίκι (περίπου 95 χλμ. από τα Τρίκαλα) μπορείτε να φτάσετε στη Βερλίγκα μετά από 3-3,5 ώρες με πεζοπορία περίπου 9 χιλιομέτρων. Η διαδρομή πέρα από την αρκετά μεγάλη υψομετρική διαφορά (περίπου 900 μέτρα) δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες.

Μπορείτε να προσεγγίσετε μέχρι ενός σημείου τη Βερλίγκα και με αυτοκίνητο, μέσω ενός κακοτράχαλου χωματόδρομου. Απαραίτητη η χρήση οχήματος «off road» (όσο ψηλότερο, τόσο το καλύτερο). Λίγο μετά το δεύτερο μαντρί που θα συναντήσετε (και λίγο πριν το τρίτο), θα βρείτε μια μπάρα που κλείνει το πέρασμα (περίπου 8,5 χλμ. από το Χαλίκι). Από το σημείο αυτό σας χωρίζουν περίπου 30-40 λεπτά περπάτημα από το οροπέδιο.

*Τα στοιχεία για την οικολογική σημασία της Βερλίγκας αντλήθηκαν από το εξαιρετικό άρθρο του Δαυίδ Κουτσογιαννόπουλου στην ιστοσελίδα Natura Graeca. Για περισσότερες πληροφορίες ανατρέξτε στο εν λόγω άρθρο.