Οι τελευταίοι πειρατές του Αιγαίου Περίπλους, απόλαυση και αποκάλυψη μιας γοητευτικής πολυνησίας, λίκνο πολιτισμών και ανυπέρβλητο καταφύγιο μιας φύσης με εκρηκτική ζωντάνια και ομορφιά. Λένε πως «ένα κοινό πάθος είναι μια σχέση στο τετράγωνο». Οι οικογένειες που μοιράζονται τις συνήθειες και τα χόμπι τους στο ταξίδι τείνουν να γίνονται πιο δεμένες: τα παιδιά ενθουσιάζουν τους γονείς με αυτό που τα ενθουσιάζει, και το αντίστροφο.Ανακαλύψτε ένα μοναδικό ταξίδι για οικογένειες, στα ομορφότερα – και λιγότερο γνωστά – νησιά του Αιγαίου. Ένα ταξίδι που συνδυάζει τη χαλάρωση με την εξερεύνηση, και την περιπέτεια με τον πολιτισμό.Απολαύστε ιστιοπλοΐα ανάμεσα σε κρυστάλλινα νερά, συμμετάσχετε σε exclusive ιστορικές ξεναγήσεις και walking tours σε αυθεντικά κυκλαδικά χωριά, περπατήστε σε μονοπάτια με θέα το απέραντο γαλάζιο, και ζήστε τον θαλάσσιο κόσμο με guided snorkeling ή ακόμα και guided diving.Η ιδανική περίοδος για αυτό το οικογενειακό ταξίδι είναι από Μάιο έως Ιούνιο και από Σεπτέμβριο έως τις αρχές Οκτωβρίου – όταν το φως είναι πιο γλυκό, οι θάλασσες πιο ήρεμες και τα νησιά πιο αυθεντικά.
Το ταξίδι σας ξεκινάει από τη Σκιάθο. Στο νησί μπορείτε να φτάσετε ακτοπλοϊκώς από τον Βόλο ή αεροπορικώς από τη Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Πριν πάρετε το σκάφος σας αξίζει να κάνετε μια μικρή βόλτα στην πόλη τη Σκιάθου. Eίναι αρκετά νόστιμη και γύρω από το λιμάνι της θα βρείτε αρκετά χαριτωμένα μαγαζιά για τα ψώνια σας πριν το ταξίδι. Τα δρομάκια της έχουν γραφικές γωνιές, οι αυλίτσες είναι γεμάτες μπουκαμβίλιες και γεράνια, Οι Πλάκες είναι η πιο γραφική της γειτονιά. Εδώ ήταν το πιο παλιό κομμάτι του οικισμού. Η πόλη είναι χτισμένη πάνω στην θέση της αρχαίας Σκιάθου από την οποία ελάχιστα σώθηκαν. Το πευκοφυτεμένο Μπούρτζι – σημείο αναφοράς του λιμανιού και της πόλης - ήταν βενετσιάνικο κάστρο του 1270 το οποίο κατεδάφισε ο Μοροζίνι το 1660 όταν έδιωξε τους Τούρκους από τη Σκιάθο. Η παλαιά πόλη της Σκιάθου εγκαταλείφθηκε το μεσαίωνα όταν δημιουργήθηκε το Κάστρο, στα βόρεια του νησιού.
Το οποίο -αν έχετε κι άλλο- χρόνο αξίζει να το δείτε. Ο ασφαλτόδρομος διασχίζει λόφους με ελαιώνες και πεύκα στο βορινό κομμάτι του νησιού, όπου θα δείτε μια άλλη Σκιάθο, κυριολεκτικά ανέγγιχτη από τον τουρισμό. Κατηφορίζοντας μέσα σε πυκνή βλάστηση θα δείτε το σύντομο μονοπάτι που οδηγεί στο Κάστρο. Τι εικόνα! Πάνω στον θαλασσοδαρμένο και ανεμόδαρτο βράχο, στην άκρη του νησιού και εμπρός στο αχανές πέλαγος βρίσκονται τα λείψανα της μεσαιωνικής Σκιάθου. Το Κάστρο φτιάχτηκε στα μέσα του 14ου αιώνα όταν οι πειρατικές επιδρομές έδιωξαν του Σκιαθίτες από την αρχαία πόλη. Και ήρθαν εδώ σε μια αετοφωλιά, ένα φυσικό οχυρό να ζήσουν. Και εδώ τους ρήμαξαν όμως. Αρχικά οι Ενετοί, μετά ο Μπαρμπαρόσα, αργότερα πειρατές, πάλι οι Ενετοί, ληστές και κλέφτες κάθε λογής. Η ζωή στο κάστρο ήταν δύσκολη και μαρτυρική. Αν σας αρέσουν τα διηγήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη εδώ θα θυμηθείτε τον «Φτωχό Άγιο», τον «Ρεμβασμό του Δεκαπενταύγουστου», τα «Μαύρα Κούτσουρα», το «Χαραμάδο»…Επιστροφή στο - επίσης δοξασμένο στις σελίδες του μεγάλου Σκιαθίτη συγγραφέα - λιμάνι της Σκιάθου όπου ανοίγετε πανιά για τα ανατολικότερα νησιά των Σποράδων. Αφού περάσετε από τα χαριτωμένα ερημόνησα μπροστά στο λιμάνι της Σκιάθου -τον Άρκο και τον περιλάλητο Τσουγκριά - βάζετε πλώρη για Σκόπελο. Το νησί πλέει πάνω στο Αιγαίο σαν μια πελώρια πράσινη κουκουνάρα. Έχοντας πλεύσει 11 μίλια μετά το λιμάνι της Σκιάθου θα μπείτε στον κόλπο του Πάνορμου, και θα δέσετε στον παραδεισένιο όρμο Μπλο, στα νότια. Και καθώς η νύχτα πέφτει βγείτε για φρέσκο ψάρι και αστακούς στα «Λιναράκια», απολαμβάνοντας ένα έξοχο δειλινό με το Πήλιο στο βάθος του ορίζοντα. Η νύχτα εδώ είναι γλυκιά, αρωματισμένη από τα πυκνά δάση του νησιού.
ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ Πρέπει να έρθετε οπωσδήποτε για να δείτε το μεγαλείο της πιο ταπεινής ζωής, φόρο τιμής στον Άγιο της ελληνικής λογοτεχνίας. Είναι ένα παπαδόσπιτο λιτό και ταπεινό όπως ακριβώς ήταν και η ζωή του Σκιαθίτη λογοτέχνη. Έχει αντικείμενα της οικογένειας του και πολλά από αυτά που χρησιμοποιούσε ο ίδιος. Η οικία που γεννήθηκε ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στις 4 Μαρτίου του 1851, δεν σώθηκε. Πουλήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και κατεδαφίστηκε. Ο Παπαδιαμάντης έζησε και πέθανε σε αυτό ακριβώς το σπίτι που έχτισε ο ιερέας πατέρας του, στα 1860. Είναι δίπατο, όπως τα περισσότερο παλιά σκιαθίτικα σπίτια, με ξύλινη στέγη και κεραμίδια. Το μονόχωρο κατώγι με τη μεγάλη καμάρα, ήταν κελάρι και αποθήκη. Εκεί, λειτουργεί το εκθετήριο του μουσείου, στο οποίο θα βρείτε παλιότερες και νέες εκδόσεις των έργων του μεγάλου Σκιαθίτη λογοτέχνη. Στο ανώγι ανεβαίνετε από ξύλινα σκαλιά. Το μικρό δωμάτιο προς τα δεξιά ήταν το λεγόμενο παπαδικό. Αργότερα, το πήρε ο Παπαδιαμάντης και το ‘κανε γραφείο και υπνοδωμάτιό του. Μοιάζει με κελί μοναστηριού, μ’ ένα παράθυρο, ένα χωνευτό ντουλάπι και το σκληρό κρεβάτι του. Ο μικρός διάδρομος στη μέση, οδηγεί στην παλιά σάλα υποδοχής με τον καναπέ και τα πορτρέτα του συγγραφέα από γνωστούς ζωγράφους. Αριστερά, είναι το χειμωνιάτικο δώμα με το παλιό τζάκι: εδώ πέρασε τις τελευταίες του στιγμές ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στις 3 Ιανουαρίου του 1911, μια μέρα μετά την βράβευσή του για το έργο του. Λίγοι οικείοι που βρέθηκαν δίπλα του στην στερνή του ώρα, τον ρώτησαν: «Να φωνάξωμεν τον γιατρό;» Κι εκείνος απάντησε: «Θα καλέσωμεν πρώτον τον ουράνιον ιατρόν».
Αν ξυπνήσετε πολύ πρωί στο Πατητήρι ίσως δείτε κάποιες από τις φώκιες που ζουν στο θαλάσσιο πάρκο, οι ψαράδες λένε πως φθάνουν ως εδώ αφού κανείς πια δεν τις πειράζει…Αν πάντως ξυπνήσετε πρωί αξίζει να κάνετε και μια οργανωμένη πεζοπορία στο μονοπάτι Πατητήρι – Σπαρτίνες -Τσικαλαριά. Πλήθος θρυμματισμένα κεραμικά του 4ου π.Χ αιώνα στα Τσικαλαριά δίπλα στη θάλασσα, διατηρούν κάτι από την μνήμη τη αρχαίας Ίκου, όπως λεγόταν τότε το νησί.
Ο ΣΤΑΦΥΛΟΣ ΚΑΙ Ο ΠΕΠΑΡΗΘΟΣ Ο Στάφυλος ήταν γιός του θεού Διονύσου και – όπως δηλώνει και το όνομά του - ήταν συνδεδεμένος με την αμπελοκαλλιέργεια και την παραγωγή κρασιών, με ειδίκευση στα νησιά του Αιγαίου! Ο Στάφυλος είναι πρώτος οικιστής και βασιλιάς της Σκοπέλου, ο οποίος λένε πως έφερε από την Κρήτη την αμπελοκαλλιέργεια στο νησί. Λένε δε πως ο Στάφυλος ήταν ο πρώτος που σκέφθηκε να αναμίξει τον οίνο με το νερό. Το κρασί της Σκοπέλου πάντως ήταν διάσημο σε όλο το Αιγαίο για αιώνες. Παρόλα αυτά τα μεθυστικά η Σκόπελος δεν πήρε ποτέ το όνομα του Στάφυλου αλλά του αδελφού του του Πεπάρηθου. Η Χώρα της Σκοπέλου μάλιστα είναι χτισμένη στη θέση της αρχαίας Πεπαρήθου. Έτσι λεγόταν όλο το νησί κάποτε, το λέει και ο Θουκυδίδης. Ο Πεπάρηθος βέβαια ήταν λιγότερο διάσημος από τον οινοπαραγωγό αλλά και ηρωικό αδελφό του. Βλέπετε ο Στάφυλος, πήρε μέρος και στην Αργοναυτική Εκστρατεία.Όμως, εκτός από τη Χώρα της Σκοπέλου και το Ασκληπιείο που ανακαλύφθηκε στην ακτή της, η παραλία του Στάφυλου και όλη η γύρω περιοχή αποτελεί σημαντικότατο αρχαιολογικό χώρο. Κι αυτό γιατί εδώ διασώζονται οι παλαιότερες μέχρι στιγμής ενδείξεις κατοίκησης του νησιού, που ανάγονται στη μυκηναϊκή εποχή. Πάνω στη βραχώδη χερσόνησο του Στάφυλου, υπήρχε μάλλον ο οικισμός αυτής της εποχής, ενώ οι ανασκαφές του 1936 από τον καθηγητή Νικόλαο Πλάτωνα έφεραν στο φώς ένα περίφημο μυκηναϊκό τάφο, στον οποίο βρέθηκε χρυσή λαβή ξίφους, που φυλάσσεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών.Στο Στάφυλο, στον Αγνώντα και στον Πάνορμο εντοπίστηκαν εκτεταμένες εγκαταστάσεις εργαστηρίων κατασκευής των τοπικών αμφορέων για το εμπόριο του φημισμένου «Πεπαρήθιου οίνου», εγκαταστάσεις που χρονολογούνται στους κλασσικούς και ελληνιστικούς χρόνους. Εδώ υπάρχει μάλιστα το μοναδικό αγκυροβόλιο αφιερωμένο σε ένα Ολυμπιονίκη! Όταν η Πεπάρηθος συμμετείχε στους Ολυμπιακούς αγώνες. του 569 π.Χ, ο Άγνων, ένας αθλητής της, κέρδισε στο αγώνισμα του σταδίου, το οποίο ήταν αγώνας δρόμου. Έτσι, προς τιμήν του, ο σημερινός κόλπος του Αγνώντα πήρε το όνομα του. Βλέπετε εκτός από σπουδαίο κρασί το νησί έβγαζε και Ολυμπιονίκες!Περνώντας τον κάβο Κιούρτο βλέπετε μπροστά σας αχνογάλανα τα νησιά του μικρού αρχιπελάγους γύρω από την Αλόννησο , ένα μικρό παράδεισο για τους ανθρώπους της θάλασσας. Η πλώρη ενός πλεούμενου εδώ οδηγεί τον ταξιδιώτη στην γοητεία της ανακάλυψης. Να ένα νησί…κι άλλο ένα πίσω του …κι εκεί φαίνονται άλλα τρία και δυο βραχονησίδες… τι να κρύβουν πάνω τους? Βλέπεις όλο στεριές και θάλασσες, δεν χορταίνεις να βλέπεις και θέλεις να μάθεις και να δεις κι άλλο. Οι Σποράδες είναι ο τόπος όπου ο απλός ταξιδευτής γίνεται εξερευνητής και το ταξίδι βρίσκει ξανά ένα πολύ παλιό νόημα. Δεκαεφτά μίλια μετά τον Πάνορμο μπαίνετε στο Πατητήρι, το μικρό προστατευμένο λιμάνι της Αλονήσου. Το Πατητήρι θυμίζει μόνο κατ’ όνομα τα πολλά κρασιά και αμπέλια, που υπήρχαν στο νησί ως το 1956 που καταστράφηκαν όλα από φυλλοξήρα. Δέστε το σκάφος στο μόλο για να προλάβετε να δείτε ένα μοναδικό στο είδος του μουσείο στην Ελλάδα: ένα μουσείο για την πειρατεία! Πρόκειται για μια εκπληκτική συλλογή που έχει αμέτρητα αντικείμενα: από χειροπέδες για σκλάβους σε αμπάρι , πειρατικά τρομπόνια και βόμβες με καρφιά, ως σιδερένιες βελόνες για να καρφώνονται όσοι πειρατές πηδούσαν στο κατάστρωμα. Το κορυφαίο έκθεμα? Μια άγκυρα για ρεσάλτο!
ΕΝΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΙΡΑΤΕΙΑ! Κανονικά λέγεται Μουσείο Αλοννησιώτικης Ιστορίας και βρίσκεται στην άκρη της παραλίας, στο Πατητήρι, σε ένα ωραίο πέτρινο κτήριο με θαυμάσια θέα στη θάλασσα. Είναι το μικρό διαμαντάκι του νησιού! Περιλαμβάνει την εκπληκτική συλλογή Κώστα και Αγγέλας Μαυρίκη η οποία χωρίζεται στις πτέρυγες Πειρατείας, Αρχαιολογική, Εθνικής Μνήμης και Αλοννησιώτικης Λαογραφίας. Στο υπόγειο θα δείτε έκθεση αντικειμένων από την ζωή στην παλιά Αλόννησο (έως πριν το σεισμό του 1965). Εκτός από παραδοσιακές φορεσιές υπάρχουν εργαλεία για το πάτημα της ελιάς και την παραγωγή κρασιού καθώς και τα εργαστήρια του σιδηρουργού, του βυρσοδέψη, του κουρέα, του φούρναρη, του χαλκωματή και του ξυλουργού. Στο ισόγειο παρουσιάζεται μια συλλογή στρατιωτικών όπλων αλλά και πολλά αρχαία αντικείμενα από το 10.000 π.Χ έως το 500 μ.Χ. στην οποία συμπεριλαμβάνονται εργαλεία από την λίθινη εποχή!Μια σπουδαία ιδιαιτερότητα του μουσείου είναι το πλήθος ευρημάτων από τους ελληνικούς βυθούς: η συλλογή εναλίων αρχαιοτήτων του είναι η μεγαλύτερη στην Ελλάδα! Η πιο ξεχωριστή πτέρυγα του μουσείου όμως είναι αναμφίβολα η σχέσιν έχουσα με την Πειρατεία στο Αιγαίο, μια εκπληκτική συλλογή από σπανιότατα αντικείμενα: από χειροπέδες για σκλάβους σε αμπάρι, πειρατικά τρομπόνια, κανόνια και βόμβες με καρφιά, ως μαχαίρια και σουγιάδες δια πάσαν ανάγκην, οβίδες και σιδερένιες βελόνες για να καρφώνονται όσοι πειρατές πηδούσαν στο κατάστρωμα. Τα περισσότερα προέρχονται από τα πειρατικά πλοία που έφθαναν στην Αλόννησο και έβρισκαν καταφύγιο στα ερημόνησα του Θαλάσσιου Πάρκου από τον 16ο μέχρι τον 18ο αιώνα. Το κορυφαίο έκθεμα του μουσείου δε είναι μια άγκυρα για ρεσάλτο! Θεωρήστε το ταξίδι σας στην Αλόννησο λειψό αν δεν δείτε το αυτό το Μουσείο με τα σουβενίρ των Πειρατών της Αλοννησιώτικης Καραϊβικής! Γιατί εδώ όμως ένα μουσείο για την πειρατεία? Η Αλόννησος παλιά δεν είχε ναυτική παράδοση αλλά είχε πειρατεία. Ήταν ιδανικό μέρος για καρτέρια με τόσα νησάκια. Μετά την επανάσταση του 1821, η πειρατεία συνεχίστηκε και η περιοχή λεγόταν τότε «Κλεπτοφωλέαι» ή «Δαιμονονήσοι». Ήρθε μάλιστα ο ναύαρχος Μιαούλης να βάλει τάξη. Ως το 1910 η Ψαθούρα ήταν σύνορο του ελληνικού κράτους και βόλευε πολύ τους πειρατές που χτυπούσαν την τουρκοκρατούμενη Θεσσαλονίκη και έβρισκαν εδώ γρήγορο καταφύγιο: τα Οθωμανικά έγραφα αναφέρουν τα νησιά ως Σεϊτάν Αγκάσι (Διαβολόνησα) για ευνόητους λόγους. Το απόγευμα ανεβείτε με αυτοκίνητο στο Παλιό Χωριό, για μια ξενάγηση στον πιο όμορφο οικισμό του νησιού, ένα γοητευτικό σύμπλεγμα από μικρά σπιτάκια, άλλα με ξύλινα μπαλκόνια άλλα με νόστιμες ταρατσούλες, κάποια με νεοκλασικά στοιχεία, άλλα λευκά, άλλα γαλανά, άλλα λουλακιά, πράσινα, ωχρά, κεραμιδιά, σχεδόν όλα με μικρές αυλές πνιγμένες στα γιασεμιά, τις κληματαριές και τις συκιές. Θα φτάσετε ως το Κάστρο, στη δυτική άκρη, στα σπίτια που είναι χτισμένα στο χείλος του γκρεμού. Εδώ ήταν ο πυρήνας του χωριού που φτιάχτηκε τον Μεσαίωνα. Τα χρόνια εκείνα η Αλόννησος και η περιοχή της λέγονταν Χιλιαδρόμια (χίλιοι εμπορικοί δρόμοι ναυσιπλοΐας περνούσαν από εδώ τότε).Σε ένα νησί που γειτονεύει με μερικούς από τους πιο πλούσιους ψαρότοπους του Αιγαίου δεν σπανίζει φυσικά το φρέσκο ψάρι. Και ειδικά ο τόνος που στην Αλόννησο είναι σε αφθονία. Αν βρείτε τονοπαστίτσιο στο δείπνο σας να πάρετε δυο μερίδες!
ΠΑΛΙΟ ΧΩΡΙΟ ΑΛΟΝΝΗΣΟΥ Η Παλιό Χωριό της Αλοννήσου είναι ότι καλύτερα συνδέει το νησί σήμερα με το παρελθόν του. Η καρδιά του οικισμού είναι εξόχως ωραία. Μικρά σπιτάκια, άλλα με ξύλινα μπαλκόνια άλλα με νόστιμες ταρατσούλες, κάποια με νεοκλασικά στοιχεία, άλλα λευκά, άλλα γαλανά, άλλα λουλακιά, πράσινα, ωχρά, κεραμιδιά, σχεδόν όλα με μικρές αυλές πνιγμένες στα γιασεμιά, τις κληματαριές και τις συκιές. Δεν είναι διαλυμένα. Σαν κάποιο χέρι ως δια μαγείας να έκανε διακριτικές παρεμβάσεις καλόγουστες και σεβαστικές στην παλιά αρχιτεκτονική. Το χέρι αυτό που έσωσε τη Παλιό Χωριό ήταν οι ξένοι!Μετά το σεισμό του1965 οι άνθρωποι εγκαταλείπουν μαζικά το Παλιό Χωριό και κατεβαίνουν να ζήσουν στο Πατητήρι αναζητώντας πιο εύκολη ζωή και αναπτύσσοντας τον τουρισμό που δειλά εμφανιζόταν. Οι πρώτοι τουρίστες έφταναν τότε στο Παλιό Χωριό με μουλάρια, από το παλιό μονοπάτι. Αυτό που είδαν τότε οι - Γερμανοί κυρίως- τουρίστες τους ενθουσίασε και άρχισαν να αγοράζουν μαζικά και πάμφθηνα τα μικρά πέτρινα σπιτάκια. Κάποτε ήρθε το ρεύμα στο Παλιό Χωριό και η ανάπτυξη στο νησί. Τότε οι πρώτοι βαθιά ρομαντικοί κτήτορες, άρχισαν να πουλάνε και να φεύγουν. Πάλι σε ξένους πούλησαν όμως. Παντού ξένους βλέπεις ακόμα πάντως. Ανακαινίζουν σπίτια, γκρινιάζουν για τα καημένα τα μουλάρια που τα παραφορτώνουν οι αγωγιάτες, λιάζονται στα μπαλκόνια αγκαλιά με κάτι θεόχοντρα βιβλία, απολαμβάνουν την ησυχία με θέα αυτοκρατορικής μεγαλοπρέπειας. Στο Κάστρο, στη δυτική άκρη του Παλιού Χωριού, στα σπίτια είναι χτισμένα στο χείλος του γκρεμού. Εδώ ήταν ο πυρήνας του χωριού που φτιάχτηκε τον Μεσαίωνα. Τα χρόνια εκείνα η Αλόννησος και η περιοχή της λέγονταν Χιλιαδρόμια, ή Λιαδρόμια, όνομα που πρόκυπτε από το ότι χίλιοι εμπορικοί δρόμοι ναυσιπλοΐας περνούσαν από εδώ τότε. Ξεχωρίζει το κτίριο της Καζάρμας, όπου επί ενετοκρατίας και τουρκοκρατίας στεγαζόταν το διοικητήριο του νησιού. Άξιες θαυμασμού στο Παλαιό Χωριό είναι οι εκκλησίες του Χριστού (17ου αιώνα), του Αγίου Αθανασίου και του Αγίου Γεωργίου.Το 1538 ο Μπαρμπαρόσα λεηλατεί το νησί και κατασφάζει τους Αλοννησιώτες. Χρόνια μετά θα ξαναρχίσει η ζωή στο νησί, θα έρθουν οι Τούρκοι και θα συνεχίσουν οι πειρατές: τα Οθωμανικά έγραφα αναφέρουν τα νησιά ως Σεϊτάν Αγκάσι (Διαβολόνησα) για ευνόητους λόγους. Πάντως η αρχιτεκτονική ταυτότητα του Παλιού Χωριού οφείλεται στους πειρατές και άρχισε να διαμορφώνεται κατά την βυζαντινή εποχή, όταν οι κάτοικοι έχτιζαν τα σπίτια τους μέσα στο κάστρο για να προφυλαχθούν από τις πειρατικές επιδρομές. Οι παλαιότερες κατοικίες και εκκλησίες στο χωριό έχουν ενετικές επιδράσεις. Ανάμεσα στα παλαιότερα σπίτια υπάρχουν, σπίτια με νεοκλασικές επιδράσεις, με ακροκέραμα, μετόπες, παραστάδες, με κτιστά μπαλκόνια με σιδεριές και ευρύχωρη αυλή. Είναι κτισμένα έξω από το κάστρο, κυρίως στην δυτική και βόρεια πλευρά του Παλιού Χωριού.
Αν ξυπνήσετε πολύ πρωί στο Πατητήρι ίσως δείτε κάποιες από τις φώκιες που ζουν στο θαλάσσιο πάρκο, οι ψαράδες λένε πως φθάνουν ως εδώ αφού κανείς πια δεν τις πειράζει…Αν πάντως ξυπνήσετε πρωί αξίζει να κάνετε και μια οργανωμένη πεζοπορία στο μονοπάτι Πατητήρι – Σπαρτίνες -Τσικαλαριά. Πλήθος θρυμματισμένα κεραμικά του 4ου π.Χ αιώνα στα Τσικαλαριά δίπλα στη θάλασσα, διατηρούν κάτι από την μνήμη τη αρχαίας Ίκου, όπως λεγόταν τότε το νησί.
Η ΑΡΧΑΙΑ ΙΚΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΚΡΑΣΙΑ ΤΗΣ Όπως και η γειτονική Σκόπελος, έτσι και η Αλόννησος ηταν από την αρχαιότητα διάσημη για τα κρασιά της. Πιθανότατα γιατί το νησί το αποίκησε ο Στάφυλος, ο πρώτος βασιλιάς της Σκοπέλου, ο οποίος έφερε και στην Αλόννησο την καλλιέργεια του αμπελιού. Εκείνα τα χρόνια το νησί λεγόταν Ίκος, και στις αρχές των ελληνιστικών χρόνων είχε αναπτύξει ένα ευρύ εμπορικό δίκτυο κάνοντας εξαγωγές των ονομαστών κρασιών του. Αμφορείς με τη σφραγίδα ΙΚΙΩΝ βρέθηκαν σε πολλές περιοχές στη Μεσόγειο, για να ξέρουν ο αγοραστές ότι ψώνιζαν κρασί από την ΙΚΟ, επώνυμο κρασί δηλαδή. Τότε υπήρχαν δυο αρχαίες πόλεις στο νησί, η μια βρισκόταν στη θέση που είναι χτισμένο το Παλιό Χωριό και η άλλη στο Κοκκινόκαστρο. Οι αμφορείς με το διάσημο κρασί της Ίκου κατασκευάζονταν σε μια παραλία στα βορειοδυτικά του νησιού, η οποία σήμερα λέγεται Τσουκαλιά. Εκεί ανακαλύφθηκαν τα ερείπια ενός αρχαίου κεραμικού εργαστηρίου που χρονολογείται από τον 4ο αιώνα π.Χ. Παντού τριγύρω θα δείτε διάσπαρτα κομμάτια αμφορέων! Σε μερικά τμήματα από τις σπασμένες λαβές τους φαίνεται καθαρά η σφραγίδα «ΙΚΙΩΝ». Πολλοί τέτοιοι αμφορείς βρέθηκαν στην Μαύρη Θάλασσα, σε περιοχές που αγαπούσαν πολύ το κρασί από την Ίκο. Αμφορείς από την Αλόννησο έχουν ανακαλυφθεί επίσης σε Αθήνα, Αλεξάνδρεια και Πέλλα. Στην Κουμαρόραχη ανακαλύφθηκε ένας μεγάλος μονόλιθος που κατά πάσα βεβαιότητα αποτελούσε μέρος του εξοπλισμού αρχαίου οινοποιείου. Έχει περίπου σχήμα παραλληλεπίπεδου και ήταν ένα αντίβαρο που βοηθούσε τον μηχανισμό σύνθλιψης των σταφυλιών. Οι επιστήμονες δεν έχουν προσδιορίσει επακριβώς την ηλικία του αλλά οινοποιεία αυτού του τύπου υπήρχαν προς το τέλος της ελληνιστικής εποχής, περί τα τέλη του 2ου αιώνα π. Χ. Την αρχαία Ίκο διάλεξε να αποσυρθεί να γεράσει ειρηνικά ο Πηλέας, ο πατέρας του διάσημου Αχιλλέα, αλλά δεν ξέρουμε αν και κατά πόσο τα περίφημα κρασιά του νησιού, επηρέασαν την επιλογή του. Ακριβώς απέναντι από την Αλόννησο, βρίσκεται ένα από τα πιο μεγάλα ερημόνησα του Πάρκου, η θρυλική Περιστέρα. Οι ακτές του είναι διάσπαρτες με ναυάγια μεσαιωνικά, αρχαία και σύγχρονα. Καιρός να γνωρίσετε κάποιο από αυτά. Επίσκεψη προστατευόμενης Περιοχής Θαλάσσιου ΠάρκουΓια την είσοδο στην πιο ευάλωτη περιβαλλοντικά, Α ζώνη του Θαλάσσιου Πάρκου, προβλέπεται η έκδοση εισιτηρίου (ΚΥΑ ΥΠΕΝ/ΥΠΡΓ/84580/8195 και τροποποίησή της). Το εισιτήριο αποτελεί πόρο του οικείου Φορέα Διαχείρησης και συμπεριλαμβάνει τέλος 30% υπέρ Πράσινου Ταμείου. Με την πληρωμή του συμβάλλετε σημαντικά στην προστασία και διατήρηση του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Αλοννήσου Β. Σποράδων και των πολύτιμων οικοσυστημάτων του.Για εισιτήριο πατήστε εδώ: https://alonissos-tickets.necca.gov.gr/checkout Ανοίξτε πανιά και βάλτε ρότα για το νησί, που βρίσκεται μόλις 8 μίλια περίπου βόρεια από το Πατητήρι. Θα δέσετε στον όρμο Βασιλικό (όπου βρίσκονται τρία βυζαντινά ναυάγια) αλλά νωρίτερα θα κάνετε snorkeling γύρω από το ναυάγιο ενός παλιού εμπορικού πλοίου που βρίσκεται σε πολύ ρηχά νερά λίγο βορειότερα στον όρμο Καλαμάκι.Αν όμως έχετε το καταδυτικό σας αστέρι τότε μπορείτε να βουτήξετε - με τον dive instructor σας από την Αλόννησο ασφαλώς - στο Άγιο Δισκοπότηρο των ναυαγίων του Αιγαίου: το ναυάγιο του 4ου π.Χ. αιώνα της Περιστέρας. Το ναυάγιο της Περιστέρας ανήκε σε πλοίο της κλασσικής εποχής φορτωμένο κρασιά. Οι περίπου 4.000 αμφορείς που έχουν καταγραφεί στον βυθό της Περιστέρας δείχνουν ξεκάθαρα ότι οι αρχαίοι Έλληνες είχαν προηγμένη ναυπηγική ικανότητα που τους επέτρεπε να φτιάχνουν πλοία που να μεταφέρουν φορτίο άνω των 110 τόνων! Οι χιλιάδες αμφορείς του απλωμένοι πάνω στον αμμουδερό βυθό δημιουργούν μερικές από τις συγκλονιστικότερες υποβρύχιες εικόνες της Μεσογείου!Καθώς το βράδυ θα πέφτει σιγά σιγά στις μαγευτικές έρημες ακτές του νησιού κι εσείς θα ετοιμάζετε την ιστιοπλοϊκή σας μακαρονάδα δείτε τις υποβρύχιες φωτογραφίες που τραβήξατε στους εξωτικούς βυθούς του νησιού.
ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΤΗΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΑΣ Η κατάδυση εδώ αναβιώνει μια συναρπαστική στιγμή από την Αρχαιότητα που ξετυλίγεται ακριβώς μπροστά στα μάτια σας: ένα πελώριο ναυαγισμένο πλοίο της κλασσικής εποχής βυθίζεται γεμάτο χιλιάδες αμφορείς!Το ναυάγιο της Περιστέρας Αλοννήσου, ανακαλύφθηκε το 1985 από τον ψαρά Δημήτρη Μαυρίκη σε βάθος 22-33 μέτρων στη δυτική πλευρά της νήσου Περιστέρας, στη θέση «Πεθαμένος». Πρώτοι βέβαια το ανακάλυψαν οι σφουγγαράδες στις αρχές του 20ού αιώνα και μίλησαν με θαυμασμό για τα χιλιάδες «σταμνιά» που σχημάτιζαν το περίγραμμα ενός τεράστιου πλοίου. Οι αρχαιολόγοι ξεκίνησαν συντονισμένες υποβρύχιες ανασκαφές τη δεκαετία του 1990. Το εμπορικό πλοίο ήταν μια φορτηγίδα 11 τόνων ναυπηγημένη το 400 π.Χ., φορτωμένη με αμφορείς κρασιού από την αρχαία Μένδη, που βρίσκεται στη σημερινή Χαλκιδική, και την αρχαία Πεπάρηθο, δηλαδή το νησί της Σκοπέλου. Ο προορισμός του πλοίου ήταν πιθανότατα η Αθήνα και το τελευταίο του ταξίδι του έγινε την περίοδο της Κλασικής Εποχής. Δεν ξέρουμε, ούτε θα μάθουμε ποτέ γιατί βυθίστηκε…Το ναυάγιο προσφέρει απλόχερα συναρπαστικές υποβρύχιες εικόνες που προκαλούν δέος! Όμως μας προσέφερε και κάτι άλλο πολύτιμο: άλλαξε την κατανόησή μας για τις τεχνικές ναυπηγικής του αρχαίου κόσμου. Πριν την ανακάλυψη αυτού του ναυαγίου, πιστεύαμε πως ανάλογα πλοία σε μέγεθος και όγκο μπορούσαν να ναυπηγηθούν μόνο κατά τη Ρωμαϊκή εποχή, δηλαδή 300 περίπου χρόνια μετά το συγκεκριμένο ναυάγιο. Όμως οι περίπου 4.000 αμφορείς που έχουν καταγραφεί στον βυθό της Περιστέρας δείχνουν ξεκάθαρα ότι οι αρχαίοι της κλασσικής εποχής είχαν αναπτύξει προηγμένη ναυπηγική ικανότητα που τους επέτρεπε να φτιάχνουν πλοία που να μπορούν μεταφέρουν πάνω από 110 τόνους φορτίο! Το μέγεθος του ναυαγίου αποδεικνύει ότι οι ελληνική ναυπηγική τέχνη και τεχνολογία ήταν πιο μπροστά απ’ όσο νομίζαμε...Στο ναυάγιο της κλασσικής εποχής της Περιστέρας μπορείτε να καταδυθείτε νόμιμα μέσω των καταδυτικών κέντρων της Αλοννήσου. Δεν είναι το μόνο σημαντικό ναυάγιο στην Περιστέρα αυτό όμως. Λίγο νοτιότερα από το ναυάγιο της κλασσική εποχής, στον όρμο του Βασιλικού στην Περιστέρα, έχει ανακαλυφθεί στα 57 μέτρα βάθος το μεγαλύτερο στον κόσμο βυζαντινό ναυάγιο. Δεν πρόκειται μάλιστα για ένα ναυάγιο, αλλά για τρία, και το μεγαλύτερο από αυτά – του 12ου αιώνα - οι δύτες το ονομάζουν «8» από τον τρόπο με τον οποίο είναι συγκεντρωμένοι οι αμφορείς. Πιθανότατα το ξύλινο πλοίο έσπασε στη μέση καθώς βυθιζόταν. Οι αμφορείς δε είναι κι εδώ χιλιάδες…
Εκτός από φωλιά πειρατών τα ερημόνησα είναι και κιβωτός μιας εκπληκτικής φύσης, για την προστασία της οποίας δημιουργήθηκε το 1992 το Θαλάσσιο Πάρκο Βορείων Σποράδων που απλώνεται από το (απροσπέλαστο στους ανθρώπους) Πιπέρι ως τα Γιούρα, τον Παππού, τα Σκαντζούρα, τα Δυο Αδέλφια, την Ψαθούρα, την Κυρά Παναγιά, το Πράσο, τη Φαγγρού και όλες τις βραχονησίδες υφάλους, σκοπέλους και ξέρες γύρω από την Αλόννησο. Αγριοκάτσικα, φώκιες, θαλάσσιες χελώνες, μεγάλα κοπάδια από δελφίνια και τόνους, πλήθη αποδημητικών πουλιών, ενδημικά φυτά και ερπετά και ένα φανταστικό σύνολο από πολύχρωμα ψάρια, ανθόζωα και οστρακόδερμα ζει στα Ερημόνησα έχοντας ανάγκη μόνο το σεβασμό και την προστασία σας.
Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου Βορείων Σποράδων Το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου Βορείων Σποράδων, ιδρύθηκε το 1992 και είναι το πρώτο Θαλάσσιο Πάρκο της Ελλάδας, και η μεγαλύτερη προστατευμένη θαλάσσια περιοχή στην Ευρώπη (περίπου 2,220 km2). Είναι ένα μοναδικό μνημείο της φύσης και του πολιτισμού. Περιλαμβάνει την Αλόννησο και τα γύρω νησάκια (τα κυριότερα από τα οποία είναι: Ψαθούρα, Γιούρα, Κυρά Παναγιά, Πιπέρι, Σκάντζουρα). Πάνω στα νησάκια υπάρχουν δάση με πεύκα, κέδρους, μεγάλα παρθένα θαμνοτόπια (στα Γιούρα υπάρχουν και αγριόγιδα!), και παλιά αγιορείτικα μετόχια με υπέροχη αρχιτεκτονική και εκκλησιαστικούς θησαυρούς. Η επίσκεψη στο Πάρκο είναι μοναδική εμπειρία. Εκτός από τις στεριανές σας βόλτες στα νησάκια μην ξεχάσετε να βουτήξετε με τη μάσκα σας να δείτε και ένα ολοζώντανο μεσογειακό βυθό. Η ίδρυση του θαλασσίου Πάρκου κρίθηκε αναγκαία για την προστασία της ιδιαίτερα πλούσιας θαλάσσιας πανίδας που περιλαμβάνει περισσότερα από 300 είδη ψαριών, δελφινιών, φαλαινών και σπανίων κοραλλιών, ιδιαίτερα σπάνια και απειλούμενα είδη πουλιών αλλά και για να διασφαλίσει την επιβίωση της διάσημης πλέον μεσογειακής φώκιας – για τους επιστήμονες Monachus monachus.Τα νησάκια που αναφέραμε πιο πάνω συνιστούν την Α’ Ζώνη του Πάρκου. Το κυνήγι απαγορεύεται εδώ ενώ ισχύουν επίσης ειδικοί κανονισμοί για την αλιεία. Επιτρέπεται η επίσκεψη στην περιοχή κατά την διάρκεια της ημέρας ενώ στα σκάφη επιτρέπεται παράλληλα να αγκυροβολήσουν και να διανυκτερεύσουν σε δύο κόλπους της Κυρά Παναγιάς, στον Πλανήτη και στον Άγιο Πέτρο. Στην δευτερεύουσα ζώνη Β (Αλόννησος, Περιστέρα, Λεχούσα και Δύο Αδέλφια) επιτρέπεται το ερασιτεχνικό ψάρεμα ενώ τα σκάφη μπορούν να «δέσουν» και να διανυκτερεύσουν σε ολόκληρη την ζώνη. Μπορείτε να έρθετε στο πάρκο με τουριστικά πλοία από όλα τα νησιά των Σποράδων (συνήθης βόλτα: Κυρά Παναγιά, όρμοι, μοναστήρι και κατάληξη στην Ψαθούρα για μπάνιο) αλλά τίποτε δεν συγκρίνεται με ένα ταξίδι ως εδώ με δικό σας σκάφος!Από την Περιστέρα συνεχίστε βορειοανατολικά προς το μεγαλύτερο νησί του Πάρκου, την Κυρά Παναγιά, ένα εκπληκτικής ομορφιάς τόπο, που οι Βυζαντινοί ονόμαζαν Πελαγονήσι, το οποίο ανήκει στη Μονή Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους. Θα δέσετε στο μικρό μόλο (15 μίλια από την Περιστέρα) για να επισκεφθείτε το βυζαντινό μοναστήρι του 993! Όλα σχεδόν τα ερημονήσια του Πάρκου ήταν καταφύγια των, από τα βυζαντινά χρόνια, αναχωρητών της ζωής, μικρές εστίες ορθόδοξου μοναχισμού στενά συνδεδεμένου με το Άγιον Όρος, αμυδρές φλογίτσες πίστης μέσα στο αχανές πέλαγος που σήμερα τις θυμίζουν ωραίοι πέτρινοι τρούλοι, άδεια μαυρισμένα κελιά, χορταριασμένες αυλές, αλώνια και λιοτρίβια. Μετά την επίσκεψη στο μοναστήρι θα πλεύσετε νότια έως τον κόλπο του Αγίου Πέτρου, ένα απέραντο φυσικό λιμάνι με σμαραγδένια νερά. Απολαύστε ατέλειωτες βουτιές και παιχνίδια στον ήλιο και το απόγευμα βάλτε τα μποτάκια σας να κάνετε μια βόλτα στο μονοπάτι πίσω από την αμμουδιά που καταλήγει στο μοναστήρι, στη βόρεια πλευρά του νησιού: οι απολύτως παρθένες και ανέγγιχτες πλαγιές του νησιού μοσχοβολάνε θυμάρι και φασκόμηλο.Η διανυκτέρευση εδώ, πάνω στο σκάφος σας, είναι μια απερίγραπτης ομορφιάς εμπειρία. Ίσως πουθενά αλλού στο Αιγαίο δεν θα δείτε τόσο πολλά αστέρια στον ουρανό.
ΣΤΗΝ ΚΥΡΑ ΠΑΝΑΓΙΑ… Κοιτάμε τα δελφίνια που κυνηγάνε κοπάδια με σαρδέλες έξω από τη νησίδα Λεχούσα και τα ψαροκάικα να ψάχνουν τα ψαροτόπια τους. Φτάνουμε στον όρμο του Άγιου Πέτρου στην Κυρά Παναγιά και σταματάμε για μπάνιο μπροστά από τη νησίδα Μέλισσα, σε νερά με εξωτικό γαλαζοπράσινο χρώμα από τον αμμουδερό ρηχό βυθό, νερά προκλητικά όμορφά. Βουτάμε με ενθουσιασμό και ανυπομονησία. Σε ένα τρεχαντηράκι παραδίπλα καθαρίζουν δίχτυα. Κερνάμε καφέ τον καπετάνιο. Μας λέει για την αραποσπηλιά στον όρμο Πλανήτη. Στο ξύλινο τελάρο μαυροκόκκινες σκορπίνες γυαλίζουν λαχταριστές στο μεσημεριανό φως, Μυρίζει ιώδιο και βρεμένα φύκια… Ανοιχτα στον όρμο και στη νησίδα Φαγγρού υπάρχουν βυζαντινα ναυάγια γεμάτα κεραμικά μεταξύ τω οποίων και το ναυάγιο με τα πιάτα» και εκατοντάδες από αυτά τα βυζαντινά πουλήθηκαν σε δημοπρασίες του εξωτερικού από αρχαιοκάπηλους την δεκαετία του ’60 και του ’70.Δεύτερο αγκυροβόλιο στον όρμο του μοναστηριού με την χαριτωμένη αμμουδιά. Πατάμε στεριά για να δούμε τη Μονή Κυρά Παναγιάς, ανηφορίζοντας τα πέτρινα σκαλιά της προβλήτας. Ολόγυρα οι πλαγιές με τα πουρνάρια μοσχοβολάνε. Το νησί παλιότερα λεγόταν Πελαγονήσι ή Πέλαγος. Ο μοναδικός μοναχός πάτερ Δωρόθεος μα κερνάει τσίπουρο και καφέ κάτω από τις μεγάλε κληματαριές. «Η Μονή Κυρά Παναγιάς υπάρχει από το 993!» μας λέει. αν και ο ναός είναι του 17ου αιώνα. «Αγοράστηκε από τη Μονή Μεγίστης Λαύρας όπου ανήκει ως σήμερα». Την αγόρασε ο Άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης από παλιούς ασκητές που ζούσαν στον όρμο του Αγίου Πέτρου . Περιδιαβαίνουμε το λιοτρίβι, τα πατητήρια, τα μποστάνια, το φωτοβολταϊκό σύστημα, τους αρχαίους φούρνους. Το μοναστήρι έχει συντηρηθεί αρκετά από τον εφοπλιστή Ανδρέα Ποταμιάνο. Λύνοντας κάβο ακούμε τις χαρούμενες φωνές μια παρέας Γερμανών που κάνουν σνόρκελινγκ από το σκάφος τους. Ροδαλά πρόσωπα με μάσκες γελάνε στάζοντας στην επιφάνεια. Είδαν στα ρηχά νερά το πελώριο καζάνι από το ναυάγιο ενός τούρκικου ατμόπλοιου που βυθίστηκε εδώ φορτωμένο με αυγά στις αρχές του 20ου αιώνα…
Θα ξυπνήσετε ακούγοντας τα λιγοστά καΐκια που μπαίνουν στον κόλπο του Αγίου Πέτρου νωρίς το πρωί για να νετάρουν τα δίχτυα τους. Οι φιλικοί ψαράδες μπορεί να σας καλέσουν μάλιστα για καφεδάκι στην κουπαστή… Αφήστε την Κυρά Παναγιά και βάλτε ρότα νοτιοδυτικά, και να ευχαριστηθείτε μια θαυμάσια πλεύση προς τα βορινά της Αλοννήσου. Μετά από 23 μίλια θα φτάσετε στο λιμάνι της Σκοπέλου. Αξίζει να απολαύσετε μια γοητευτική απογευματινή ξενάγηση στη Χώρα της Σκοπέλου, τον ομορφότερο και μεγαλύτερο οικισμό των Σποράδων. Είναι γεμάτος με λαϊκά σπιτάκια πνιγμένα από τις ροζ και μοβ μπουκαμβίλιες, με γαλανά πορτοπαράθυρα και ασβεστωμένες μάντρες, και από δίπλα δεκάδες εκκλησιές και τρίπατα αρχοντόσπιτα με νεοκλασικά στοιχεία που χαρίζουν στο χωριό μια ευγενική χάρη, μια αστική κομψότητα. Θα μπείτε μάλιστα σε κάποιο από αυτά και θα γνωρίσετε και τους φιλόξενους ιδιοκτήτες τους!
Χώρα Σκοπέλου Χαράζει στο κάστρο της Σκοπέλου. Από εδώ ψηλά, δίπλα στα λείψανα του παλιού τείχους που έχτισαν τον 13ο αιώνα οι Ενετοί Ghisi βλέπουμε την κεραμιδένια θάλασσα με τις στέγες σχεδόν αιωρούμενη στο διάφανο πρωινό φως. Τα δρομάκια μας οδηγούν σε γειτονιές – κούκλες γεμάτες λαϊκά σπιτάκια πνιγμένα από τις ροζ και μοβ μπουκαμβίλιες, με γαλανά πορτοπαράθυρα και ασβεστωμένες μάντρες, και από δίπλα τρίπατα αρχοντόσπιτα με νεοκλασικά στοιχεία που χαρίζουν στο χωριό μια ευγενική χάρη, μια αστική κομψότητα. Δυο βασικά συστατικά, ο σχιστόλιθος στις στέγες σπιτιών και εκκλησιών και τα νεοκλασικά στοιχεία, ξεχωρίζουν στα σπίτια της Σκοπέλου. Τα παλιά αρχοντόσπιτα έχουν σφυρήλατες αυλόπορτες, περίτεχνα προστεγάσματα, κατώφλια και ιδιότυπες καμινάδες, που η απόληξη τους σε μικρά σφαιρίδια είχε σαν στόχο να προστατέψει τον νοικοκύρη από τους κεραυνούς και το κακό μάτι. Σε ένα από αυτά τα αρχοντόσπιτα στο εξαιρετικά συντηρημένο πηλιορείτικου ρυθμού αρχοντικό Νικολαϊδη του 1795, στεγάζεται το Λαογραφικό Μουσείο Σκοπέλου, όπου εκτίθενται σκεύη και έπιπλα της οικογένειας Νικολαϊδη, στολές και παραδοσιακές ενδυμασίες, πορσελάνες από όλη τη Μεσόγειο, μια μικρή συλλογή εικόνων και μια πτέρυγα αφιερωμένη στην ναυπηγική παράδοση της Σκοπέλου. Οι συλλογές του μουσείου περιλαμβάνουν ακόμη σειρές από εικόνες, κεντήματα, πίνακες ζωγραφικής, ασπρόμαυρες φωτογραφίες, εργαλεία, ξυλόγλυπτα έπιπλα: ένα χαριτωμένο μικρόκοσμο λαϊκής τέχνης και παράδοσης. Η Χώρα της Σκοπέλου είναι αναμφίβολα ο ομορφότερος και μεγαλύτερος οικισμός των Σποράδων, ένα εξαιρετικά καλοδιατηρημένο σύνολο. Κατεβαίνουμε στο ανατολικό κομμάτι, στο χώρο της παλιάς πόλης. Πάμπολλα παλιά εκκλησάκια ανεβάζουν τους πέτρινους τρούλους τους πάνω από τις κόγχες των νεοκλασικών. Οι πιο πολλές εκκλησίες εδώ είναι μεταβυζαντινές. Ανηφορίζοντας μπροστά από την είσοδο των Αγίων Αναργύρων θα βρεθούμε στην εκκλησία του Χριστού. Εδώ φυλάσσονται τα λείψανα του Αγίου Ρηγίνου, προστάτη και πολιούχου της Σκοπέλου. Η γειτονιά γύρω από το ναό αποτελεί την παλιότερη συνοικία της πόλης και εδώ βρισκόταν η αρχαία Πεπάρηθος, η πόλη που ίδρυσαν οι Χαλκιδείς άποικοι τον 8ο αιώνα. Η Παλιά Χώρα της Σκοπέλου καταστράφηκε το 1538 από τον Μπαρμπαρόσα, το νησί ερήμωσε εντελώς και στα τέλη του 16ου αιώνα δειλά δειλά αρχίζει να ξανακατοικείται.
ΕΠΙΣΚΟΠΗ ΣΚΟΠΕΛΟΥ Είναι ίσως το πιο ποιητικό και εντυπωσιακό μνημείο της Σκοπέλου! Και από τα πιο άγνωστα! Είναι η εκκλησία της Παναγίας Επισκοπής του 1670 χτισμένη πάνω στα ερείπια βυζαντινού ναού του 1078. Είναι γεμάτη αρχαίο υλικό και περιτριγυρίζεται από μια αυλή επίσης σπαρμένη αρχαία και με υπέροχης αισθητικής κτίσματα. Βρίσκεται στα νότια της Χώρας, τριγυρισμένη από περιβόλια.Αξίζει να ρίξετε μια ματιά στις εντοιχισμένες επιγραφές στο εκκλησάκι της Παναγίας, αλλά και στο αρχαίο ανάγλυφο με την ημερομηνία που κτίστηκε η βυζαντινή βασιλική και τρισυπόστατη εκκλησία του 1078, αφιερωμένη στην Παναγία, στον Άγιο Νικόλαο και στους 12 Αποστόλους. Ο τριώροφος πύργος στα δεξιά της εισόδου θυμίζει μεσαιωνικό πύργο της Ιταλίας και πιθανολογείται ότι ήταν επισκοπική έδρα. Στην πραγματικότητα η Επισκοπή προοριζόταν από τους Ενετούς για φρούριο, τα σχέδια τους όμως ανακόπηκαν το 1538, όταν εισέβαλε στο νησί, το οποίο κατέστρεψε ολοκληρωτικά, ο Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα. Έτσι από το ημιτελές φρούριο παραμένουν σήμερα μόνο τα ψηλά τείχη. Το 1949 αγοράστηκε από τους αδελφούς Δημητριάδη και με την βοήθεια του καθηγητή Ανδρέα Ξυγγόπουλου έγιναν ανασκαφές και αποκαλύφθηκαν ευρήματα που εκτίθενται στον χώρο της Επισκοπής. Η ανακαίνιση ολοκληρώθηκε το 1964 και δείχνει το μεράκι των ιδιοκτητών, οι οποίοι το συντηρούν μέχρι σήμερα. Η Επισκοπή είναι επισκέψιμη μετά από συνεννόηση με τους ιδιοκτήτες. Ανοιχτή θα τη βρείτε πάντως στις 23 Αυγούστου, ημέρα εορτασμού της, όπου ο χώρος ανοίγει για αγρυπνία, αλλά διοργανώνεται και πανηγύρι.Για το τελευταίο δείπνο πριν το τέλος του ταξιδιού σας διαλέξτε την ψαροταβέρνα «τα Κύματα», πάνω στο μόλο και δίπλα στα βράχια της Παναγίτσας, και απολαύστε το ψάρι σας και τη θέα τον κόλπο και το βουνό Παλούκι που υψώνεται πάνω από τα νερά. Πολλά και θαυμαστά θα ανακαλύψει ο επίμονος ταξιδιώτης στα μοναστήρια στο Παλούκι, ιδιαίτερα στη Μονή Μεταμορφώσεως του 1600 και στη Μονή Ευαγγελισμού όπου μόνασε ο διάσημος Σκοπελίτης λόγιος Καισάριος Δαπόντες.
ΤΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΣΤΟ ΠΑΛΟΥΚΙ Πολλές μονές χτίστηκαν στο βουνό απέναντι από τη Χώρα, το οποίο λέγεται Παλούκι. Φτιάχτηκαν εκεί για λόγους ασφάλειας: για να είναι ψηλά και να ελέγχουν για πειρατές και συνάμα κοντά στη Χώρα για προστασία. Η θέα ασφαλώς από όλα αυτά είναι εξαιρετικής ομροφιας. Ξεκινήστε από την Μονή Ευαγγελισμού, που χτίστηκε το 1712 από τον χατζη-Στεφανή Δαπόντε πάνω σε παλαιότερο Μοναστήρι του 1676. Στο μοναστήρι έζησε ο γνωστός ιδιόρρυθμος Σκοπελίτης λόγιος Καισάριος Δαπόντες, γιός του χατζή Στεφανή. Η μονή έχει την μορφή φρουρίου και στην μεγάλη εσωτερική αυλή θα βρείτε μια στεγασμένη κρήνη που αναφέρει τον Καισάριο Δαπόντε ως Κτήτορα της μονής. Θα δείτε επίσης και μικρή έκθεση από διάφορα σκεύη και εικόνες. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει το ξυλόγλυπτο επίχρυσο τέμπλο καθώς και οι εικόνες του καθολικού. Απέναντι από την Μονή Ευαγγελισμού βρίσκεται η Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρα, η παλαιότερη του νησιού (16ος αιώνας), είναι μετόχι της Μονής Ξενοφώντος του Αγίου Όρους. Η Αγία Βαρβάρα χτίστηκε το 1648 και είναι ένα γλυκύτατο μοναστηράκι με μοναδικά νεραγώγια (δηλαδή υδροροές) πάνω από τις τρεις κόγχες του ιερού, για να μαζεύουν το πολύτιμο νερό της βροχής. Το τέμπλο της μονής του 15ου αιώνα είναι το πιο παλιό στην Σκόπελο!. 300 μ. από την Αγία Βαρβάρα βρίσκεται το μοναστήρι του Αγίου Προδρόμου: οι τοιχογραφίες του καθολικού είναι του 14ου-15ου αιώνα. Εκτός από τα τέσσερα μεγάλα μοναστήρια στις γύρω πλαγιές υπάρχουν διάσπαρτα και πολλά παλιά ξωκλήσια και ερημητήρια. Το Παλούκι είναι το ιερό βουνό του νησιού, άγνωστο εντελώς στους περισσότερους επισκέπτες που ψάχνουν αναψυχή μόνο στις αμμουδιές.
Οι βορειοανατολικές ακτές της Σκοπέλου είναι ερημικές και απίθανα γοητευτικές και ο περίπλους τους θα σας χαρίσει έξοχα πανοράματα σε ερημικούς όρμους, απέραντα πευκοδάση που κατρακυλάνε τους απότομους γκρεμούς, το εκκλησάκι του Αηγιάννη στο Καστρί, (διάσημο από την ταινία Μama Μia!) , και τον ιστορικό φάρο στον κάβο Γουρούνι. Από εκεί και μετά η Σκιάθος είναι μόλις μερικά μίλια νοτιότερα (18 μίλια από το λιμάνι της Σκοπέλου) όπου και θα αφήστε το σκάφος που σας χάρισε ένα τόσο ωραίο ταξίδι. Επιστροφή στην Αθήνα (Θεσσαλονίκη ) αεροπορικώς ή ακτοπλοϊκώς στο Βόλο.
